Dracht en bevalling, waar moet u allemaal aan denken?

Gefeliciteerd, uw hond is drachtig. Maar wat nu?

De dracht (=zwangerschap) van een hond niet te vergelijken met de zwangerschap van een mens. Een dracht van een hond duurt veel korter (9 weken) dan een zwangerschap vrouw (9 maanden). Waar je rekening mee moet houden en wat er komt kijken bij de bevalling, lees je hier…

 Draagttijd

Als de bevruchting op dezelfde dag plaatsvindt als de dekking met de reu, dan is een normale dracht lengte 61 dagen

De lengte van de dracht kan variëren tussen de 58 en 72 dagen. De lengte is vooral afhankelijk van de grootte van het toekomstige nestje.

Voeding tijdens de dracht 

Het is heel belangrijk dat de zwangere teef goed uitgebalanceerd voer krijgt. In principe mag de hond hetzelfde voer blijven eten als voor de zwangerschap, wel moet de hond meer voedsel krijgen, in sommige gevallen wil de hond niet meer eten en is het verstandig over te stappen naar een compleet hondenvoer van een gerenommeerd merk zoals bijvoorbeeld Farm Food. 

Extra voeding is de eerste 5 weken van de zwangerschap niet nodig, maar wel na dag 35. Geeft u geen Farm Food maar een ander merk, dan is het verstandig langzaam over te stappen op een voeding die meer eiwitten bevat (bv puppyvoeding). Ze mag dan 10 tot 15 procent meer voer per week erbij krijgen tot aan de bevalling.

Omdat de pups in de baarmoeder het snelst groeien in de tweede helft van de zwangerschap betekent dit dat de teef (ruim) de helft meer voer dan normaal eet vlak voor de bevalling. 

Het voer moet voortdurend beschikbaar zijn of in drie – vier maaltijden per dag aangeboden worden.

De teef zal de dagen voor de bevalling minder eten omdat haar buik gevuld is met de pups. De maag kan dan niet zo vol worden.

Zeker dan is het belangrijk meerdere keren kleine beetjes voer aan te bieden.

Verzorging van de lacterende teef

Na de bevalling gaat de moeder steeds meer melk maken, dit gaat door tot de derde of vierde week na de bevalling. Ze eet dan soms wel vier keer meer dan normaal.

Een teef die lacteert, verliest enorm veel energie door het maken van melk. Zolang de pups dus nog bij de moeder drinken, moet de teef ook voldoende voedsel krijgen om melk te kunnen blijven produceren. De energiebehoefte van de teef kan wel zo’n drie keer zo hoog zijn als de onderhoudsbehoefte, en daarom betekent dat bijna altijd dat de teef onbeperkt mag eten. 

Extra vitamines of mineralen hoeft u niet te geven als ze hondenvoer eet wat kwalitatief goed en compleet is. Zorg ook altijd voor voldoende vers drinkwater.

Als de pups drie of vier weken oud zijn, gaan ze naast moedermelk langzaam over op vast voedsel. U kunt de moeder dan langzaam steeds wat minder voer gaan geven zodat ze minder melk gaat geven.

De overgang van moedermelk naar vast voedsel wordt spenen genoemd en moet heel geleidelijk gebeuren, anders kan de moeder melkklierontsteking krijgen.

Een gezonde teef weegt na de bevalling vaak vijf tot tien procent meer dan normaal. Enig gewichtsverlies tijdens het melk geven is niet zo erg, maar meestal zullen ze op gewicht blijven.

Benodigdheden bevalling 

Voor de bevalling kun je tussen twee mogelijkheden kiezen: thuis bevallen of bevallen bij de dierenarts. Het bevallen bij de dierenarts is in sommige gevallen en bij sommige hondenrassen noodzakelijk. In die gevallen moet er namelijk een keizersnede gemaakt worden, waarna de hond kan bevallen.

Kies je voor een bevalling thuis? Dan is het heel belangrijk dat je voor een rustige omgeving zorgt. Een zwangere teef zal op zoek gaan naar een geschikte plek om haar jongen op de wereld te zetten. Ze zoekt een rustige, beschutte en tochtvrije plek waar ook de temperatuur aangenaam is (24 – 27 graden).

Het beste is om een werpkist aan te schaffen. Die zijn er in verschillende maten. Belangrijk is dat de teef languit kan liggen met voldoende ruimte voor de pups. Werpkisten hebben een opstaande rand waar de moeder makkelijk overheen kan stappen, maar de pups niet.

Zorg ervoor dat de werpkist al enkele weken klaar staat (zo rond week 7 van de dracht), zodat ze aan de plek kan wennen.

Een teef kan tijdens de bevalling altijd nog besluiten dat een andere plek geschikter is. Probeer haar dan niet op andere gedachten te brengen, want rust is in deze fase erg belangrijk! Alle vormen van stress zorgen ervoor dat de bevalling langer duurt.

De meeste teven vinden het erg belangrijk dat de eigenaar bij de bevalling is, ze zijn dan vaak rustiger.

Voorbereiding op de geboorte van de pups

Zoals hierboven staat is een fijne werpkist erg belangrijk voor de rust van de teef en veiligheid voor de pups. 

Een ‘nest’ bouwen 

Je hond wil een eigen plaatsje in huis waar ze zich kan ontspannen en rustig haar puppy’s ter wereld kan brengen, dus bouw in de laatste twee weken van de zwangerschap een ‘nest’ voor haar. 

Een ideaal nest voor een hondenbevalling is een werpkist bekleed met puppypads (in geval van een ongelukje), en gevuld met schone lakens of handdoeken (de teef kan gaan graven en slepen met de handdoeken om haar “nest te bouwen” en een vetbed. Een vetbed is een antislip hondenmat met de unieke eigenschap om geen vocht op te nemen, waardoor je huisdier altijd droog en warm blijft. Zorg ervoor dat de werpkist groot genoeg is voor zowel moeder als haar puppy’s en waar je hond ook genoeg ruimte voor zichzelf heeft als ze dat wil. Ook moet je ervoor te zorgen dat de werpkist hoog genoeg is om te voorkomen dat avontuurlijke puppy’s ontsnappen! 

Plaats het werpkist op een rustige plek bij kamertemperatuur, waar ze niet gestoord wordt en het naar haar zin heeft. Leg haar eigen bed of speeltjes in het nest (zolang ze schoon zijn). Hierdoor moedig je haar aan om het nest te gebruiken en voelt ze zich thuis voor de bevalling. 

Wat heb je nodig in de werpkist:

  • kranten voor op de bodem
  • vetbed voor op de kranten
  • warmtelamp
  • warmtepads voor de pups
  • puppypads om onder te teef te leggen tijdens de bevalling
  • schonen handdoeken en/of lakens

De bevalling

Op de dag van bevalling zal de teef vaak minder eetlust hebben en als het bijna zover is kan ze zelfs gaan braken. Verder zal ze veel gaan graven in de werpkist (of buiten als ze de kans krijgt), vaak moeten plassen, ontlasten en zichzelf in het genitale gebied vaak schoonlikken. De ontlasting kan dan ook wat dun zijn.

Hou tijdens de bevalling bij wanneer de teef is begonnen met persen, wanneer de pups geboren werden etc. Op deze manier kan snel bekeken worden of ingegrepen moet worden bij problemen.

Waar moet je op moet letten

Lichaamstemperatuur

De lichaamstemperatuur van de teef vertelt u wanneer u ongeveer de bevalling kunt verwachten. U kunt vanaf de 55ste dag drie keer per dag de temperatuur opnemen. Gebruik hiervoor een digitale thermometer die u in de anus steekt.

Een daling in de lichaamstemperatuur van je hond: van 38,5 °C naar 37 °C. is het teken dat de bevalling gaat beginnen, de bevalling begint meestal 12 tot 24 uur later. De daling varieert van 0,5 – 1,5 graden en is dus niet altijd heel duidelijk herkenbaar.

Tijdens de temperatuurdaling kan de teef rillen. Tussen de laagst gemeten temperatuur en de bevalling kan een halve tot hele dag zitten.

Tijdens de bevalling stijgt de temperatuur weer, tot 39,3 – 39,4 graden, dit kan enkele dagen aanhouden. Daarna hoort de lichaamstemperatuur weer normaal te worden, namelijk tussen 38 en 39 graden.

In de laatste week van de zwangerschap kan je hond wat onrustig worden en zich terugtrekken op een rustig plekje. Minder eetlust en krabben aan haar bed komt vaak voor in de 12 tot 24 uur voor de bevalling. 

Heel soms verplaatst je hond het nest dat je voor haar hebt gemaakt naar een ander deel van het huis. Als dit gebeurt, probeer haar dan niet weg te halen van de plek die ze heeft gekozen. 

Uitvloeiing

Soms zie je wat slijmerige uitvloeiing uit de vagina, de bevalling kan dan nog één of twee dagen op zich laten wachten.

Als de uitvloeiing groenig of bloederig wordt en de teef zichzelf regelmatig schoon likt, kun je ervan uitgaan dat bevalling is begonnen.

De geboorte

In de volgende fase van de bevalling krijgt de teef weeën. In de eerste fase hebben we te maken met de ontsluitingsfase,  waarbij de geboorteweg wordt voorbereid op de volgende fase: de uitdrijving.

Tijdens de ontsluitingsfase hebben honden vaak geringe samentrekkingen van de baarmoeder, ze hijgen veel en graven in de werpkist. De ontsluitingsfase kan 6 – 12 uur in beslag nemen.

Hierna volgt de uitdrijvingsfase. De baarmoeder zal zich samentrekken en de teef gaat echt persen; zo worden de pups richting de baarmoedermond en vagina gedreven.

Zodra de eerste pup in de bekkenholte wordt gedrukt, gaat de teef nog harder persen. Vaak doet ze dit liggend, gehurkt of staand. Vaak ademen de teven in deze fase sneller en drinken ook meer.

Op de eerste pup wordt vaak wat langer (tot enkele uren) geperst om de geboorteweg op te rekken. Dit is zeker het geval als de teef voor de eerste keer aan het bevallen is. Zodra de vruchtblaas of de pup zelf te zien is, mag ze maximaal één uur persen.

Een teef die voor de eerste keer bevalt, kan schrikken van de bewegingen en geluiden van de pup. Ze kan de pup zelfs oppakken en proberen te begraven. Let hierbij op dat de pup geen wonden op loopt.

Leg eventueel de eerste pup even apart in een warme omgeving. Na de geboorte van de tweede pup worden de meeste teven rustiger en gedragen zich als ervaren moeders. Leg de eerste pup zo snel mogelijk weer bij de moeder.

De pups kunnen geheel in de vliezen geboren worden, de teef trekt ze meestal vlot kapot en likt de jongen schoon. Daarna zal ze de navelstreng doorbijten. Let op dat ze dit niet te dicht bij de buik van de pup doet omdat de buikwand nog erg zwak is.

Mocht de teef het zelf niet vlot doen, verwijder dan zelf de vliezen om de pup en verwijder slijm en vocht uit het bekje en de neus van de pup.

Bind de navelstreng twee – drie centimeter vanaf de buik van de pup met flosdraad en knip deze door aan de kant van de nageboorte.

Een andere methode is de navelstreng vijf centimeter vanaf de pup sterk afknijpen. Als u loslaat, mag er geen bloed meer door dat deel van navelstreng stromen en blijft het wit. Dan kunt u de navelstreng aan de kant van de nageboorte doorknippen.

Tussen de geboorte van de pups zit gemiddeld 45 minuten als de teef veel aan het persen is. Er is nog geen reden tot bezorgdheid als deze tijd oploopt tot één tot twee uur, maar de moeder mag dan niet persen.

Er zijn zelfs teven die tussen de eerste groep pups en de tweede helft in slaap vallen. Dit is niet abnormaal en heeft te maken met een bepaald deel van het zenuwstelsel dat geactiveerd wordt bij een bevalling.

Als de teef langdurig aan het persen is zonder resultaat, kan er iets mis zijn.